Ο πολιτισμός του διαλόγου και ο παραγωγικός διάλογος
________________________________
Επειδή τα εργαλεία που θα χρησιμοποιήσουμε για να σμιλέψουμε το περιεχόμενο του κινήματός μας είναι η λογική και ο λόγος, θεωρείται απαραίτητο, πριν προχωρήσουμε στην ουσία, να παρουσιάσουμε τον τρόπο χρήσης τους.
Ας δούμε, λοιπόν, πώς μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε σωστά τον παραγωγικό διάλογο, ώστε να επιτύχουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα στις δράσεις της «Σπίθας».
Ο Ισοκράτης μας λέει:
«Πάρε το λόγο σε δύο περιστάσεις, ή όταν πρόκειται για πράγματα που τέλεια γνωρίζεις, ή όταν η ανάγκη το απαιτεί. Σ’ αυτές τις δύο περιπτώσεις μοναχά, ο λόγος είναι προτιμότερος απ‘ τη σιγή. Σ’ όλες τις άλλες, αξίζει καλύτερα να σιωπάς, παρά να μιλάς»
Ο πολιτισμός του διαλόγου, έχει γεννήσει τον παραγωγικό διάλογο, που είναι το σημαντικότερο εργαλείο για την εφαρμογή του πολιτεύματος της Δημοκρατίας.
Αποτελεί θεμέλιο της Δημοκρατίας και αν το θεμέλιο αυτό δεν είναι γερό, τότε όλο το οικοδόμημα γκρεμίζεται ή ακόμα χειρότερα δεν καταφέρνουμε καν να φτάσουμε ποτέ στο στάδιο της οικοδόμησης !
Η σωστή χρήση λοιπόν αυτού του εργαλείου, γίνεται όταν κατατίθενται και ακούγονται καθαρά όλες οι απόψεις για την επίλυση ενός πρακτικού, οργανωτικού ζητήματος, με σκοπό να προχωρήσουμε στην άμεση λήψη αποφάσεων και στην άμεση δράση!
Πρέπει δηλαδή, όχι να μιλάμε για να πούμε κάτι, αλλά για να επιτύχουμε κάποιο αποτέλεσμα.
Και οι Σπαρτιάτες, είπαν στους πολύλογους πρεσβευτές από τη Σάμο:
« Το πρώτο μισό της ομιλίας ξεχάσαμε, ενώ το δεύτερο δεν καταλάβαμε αφού ξεχάσαμε το πρώτο ».
Ας πάρουμε για παράδειγμα τη Δημοκρατία στην αρχαία Αθήνα : Πώς οι Αθηναίοι πολίτες θα κατάφερναν να εφαρμόσουν το πολίτευμα της Δημοκρατίας εάν δεν είχαν τον πολιτισμό του διαλόγου ;
Εάν δηλαδή δεν ακουγόντουσαν με σαφήνεια όλες οι απόψεις πάνω σε συγκεκριμένα ζητήματα;
Και εάν αυτές οι απόψεις δεν ακουγόντουσαν με σαφήνεια απ’ όλους, πώς θα μπορούσαν ν’ αποτελέσουν στη συνέχεια σοβαρές προτάσεις ώστε να επιλυθούν συγκεκριμένα προβλήματα που εμπόδιζαν στην εφαρμογή του πολιτεύματος της Δημοκρατίας ;
- Όταν μιλάμε όλοι μαζί και βγάζουμε συμπεράσματα χωρίς να έχουμε ακούσει προσεχτικά τι έχει να πει ο άλλος, η συζήτηση μετατρέπεται πολύ εύκολα σε λογομαχία και η λογομαχία σε διχόνοια !
- Αυτό αποτελεί δείγμα αδυναμίας που πρακτικά μας κάνει να δείχνουμε διχασμένοι και επομένως ευάλωτοι μπροστά στους εχθρούς μας !
- Δημιουργείται σοβαρό πρόβλημα επικοινωνίας. Καθένας από μας, όταν εκφράζει μια άποψη, στην ουσία διατυπώνει ένα μήνυμα που έχει σκοπό να φτάσει σ’ έναν ή περισσότερους παραλήπτες.
- Οταν όμως έχουμε πολλούς αποστολείς που εκτοξεύουν συγχρόνως πολλά μηνύματα (απόψεις) προς όλους τους παραλήπτες, οι οποίοι με τη σειρά τους εκτοξεύουν και οι ίδιοι άλλα μηνύματα με τον ίδιο χαοτικό τρόπο, τότε τα μηνύματα αυτά (απόψεις) χάνονται, αφού κανείς στο τέλος δεν καταφέρνει να τα παρακολουθήσει, ενώ και οι ίδιοι οι αποστολείς στο τέλος ξεχνάνε ποιό ήταν το αρχικό τους μήνυμα δηλαδή η άποψη που θέλαν να εκφράσουν. (Θυμίζουμε και πάλι το παραπάνω παράδειγμα με τους Σπαρτιάτες και τους πρεσβευτές από τη Σάμο).
Τελική συνέπεια : Πολλές από τις απόψεις - προτάσεις που κατατίθενται εκείνη τη στιγμή και που μπορεί να είναι σημαντικές και ουσιαστικές, χάνονται αφού δεν ακούγονται απ’ όλους και ξεχνιούνται από τους περισσότερους.
Ετσι, χάνεται πολύτιμος χρόνος, αφού αναλωνόμαστε σε άσκοπες συζητήσεις, χωρίς να προχωράμε σε πολλές και ουσιαστικές δράσεις, ενώ τα γεγονότα τρέχουν και εμείς δεν τα προλαβαίνουμε !!!!
Οι πρόγονοί μας λοιπόν μας έχουν έτοιμο το εργαλείο, έτοιμες και τις οδηγίες χρήσης του. Εμείς δεν έχουμε παρά να το χρησιμοποιήσουμε.
Πώς μπορεί να γίνει αυτό, στον διάλογο που θα αναπτύσσεται μέσα στο κίνημά μας :
ΚΑΝΟΝΕΣ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗΣ ΤΩΝ ΣΥΖΗΤΗΣΕΩΝ
ΓΕΝΙΚΑ
- Κλείνουμε όλοι τα κινητά και κάνουμε απόλυτη ησυχία όταν μιλάει ένας συνομιλητής μας. Εάν πάλι δεν τα κλείσουμε, περνάμε έξω για να μιλήσουμε, όχι μέσα στην αίθουσα.
- Περιμένουμε όλοι τον εισηγητή του θέματος να τελειώσει και μέχρι τότε δεν τον διακόπτουμε!
Σ’ αυτήν τη φάση, εύλογο είναι να προκύψουν κάποιες απορίες ή παρατηρήσεις από τους ακροατές, πάνω σ’ ένα ή περισσότερα σημεία της ομιλίας του.
Επειδή όμως δεν πρέπει να τον διακόψουμε αφού έτσι θα χάσει τον ειρμό των σκέψεών του, θα ήταν καλό και χρήσιμο να σημειώσουμε τις παρατηρήσεις μας σ’ ένα χαρτί ή σ’ ένα μπλοκάκι, ώστε και εμείς οι ίδιοι να μην τις ξεχάσουμε και να τον ρωτήσουμε μετά όταν ολοκληρώσει την ομιλία του.
Αυτό είναι κάτι που κάνει όποιος θέλει να συνεισφέρει σ’ έναν παραγωγικό διάλογο.
- Όταν ο εισηγητής μίας πρότασης, ολοκληρώνει την πρότασή του και έχει εκφράσει όλα όσα ήθελε να πει, τότε προχωράμε στις απορίες - παρατηρήσεις των ακροατών, όπου πάντα διατηρούμε την αρχή του παραγωγικού διαλόγου, δηλαδή της συζήτησης μεταξύ δύο ατόμων (του εισηγητή και του ερωτώντος) και όχι περισσότερων!
- Οταν λυθεί και η τελευταία απορία σχετικά με την άποψη - πρόταση που εξέφρασε κάποιος, προχωράμε στον επόμενο που μπορεί να έχει μια πρόταση πάντα σχετική με το συγκεκριμένο θέμα.
- Πριν πάρουμε το λόγο, σκεφτόμαστε πρώτα και αξιολογούμε αν αυτό που θα πούμε είναι επί του παρόντος θέματος. Εάν όχι, τότε είναι καλύτερο να μην μιλήσουμε εκείνη τη στιγμή και να το αφήσουμε για το δεύτερο στάδιο της ζύμωσης.
- Εάν τελικά κάποιος κρίνει ότι αυτό που έχει να πει είναι επί της ουσίας και επί του παρόντος θέματος, τότε ο συντονιστής του διαλόγου, που θα έχει οριστεί, θα μπορεί ν’ αξιολογήσει εάν ο ομιλητής πρέπει ν’ ακουστεί ή εάν ξεφεύγει από το θέμα και πρέπει να τ’ αφήσει καλύτερα για το δεύτερο στάδιο της ζύμωσης. Υπάρχει πάντα η περίπτωση ο συντονιστής να κάνει και αυτός λάθος, οπότε και οι υπόλοιποι ακροατές να μπορούν να παρέμβουν, χωρίς φωνές και φασαρία και μιλώντας όλοι μαζί !
Ο Παραγωγικος διάλογος στην πράξη
Έχοντας υπ’ όψη τα παραπάνω, συντάχθηκε ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ, που θα αποτελέσει το εργαλείο για να κατακτήσουμε τις διεκδικήσεις μας.
Με απλά λόγια, το πνεύμα του κανονισμού αυτού, είναι το εξής:
· Ο κάθε Σπιθιστής έχει το δικαίωμα να ζητήσει την εισήγηση ενός θέματος, τόσο σε μία Ομάδα Εργασίας όσο και στην Ολομέλεια.
· Το πότε θα πραγματοποιηθεί η εισήγησή του αυτή, θα το αποφασίσει ο αρμόδιος Συντονιστής της συζήτησης.
· Όταν ο Εισηγητής ολοκληρώνει, χωρίς διακοπές, την εισήγησή του, ακολουθεί διάλογος μεταξύ αυτού και ενός εκάστου των ερωτώντων μελών της ομάδας ή συνέδρων.
· Ο διάλογος που διεξάγεται είναι αυστηρά μόνον επάνω στο συζητούμενο θέμα.
· Αν ο ερωτών, βγαίνει από το θέμα, ο άλλος δικαιούται να του το επισημάνει και αν δεν συμμορφωθεί, να ζητήσει από τον Συντονιστή να του αφαιρέσει τον λόγο και ο ερωτών υποχρεούται να συμμορφωθεί.
· Το ίδιο μπορεί να επιβληθεί και στον εισηγητή, από τον Συντονιστή του διαλόγου.
· Το τελικό κείμενο της εισήγησης, μετά την τελική διαμόρφωσή του, που έγινε μέσα στην ομάδα, παρουσιάζεται προς αποδοχή ή απόρριψη, στην ολομέλεια του κινήματος.
Η περιφρούρηση των Αρχών του παραγωγικού διαλόγου, ανατίθεται στον Συντονιστή της συζήτησης και επαφίεται στον πολιτισμό και την αυτοπειθαρχία του κάθε ομιλητή και του κάθε σύνεδρου, που με τη στάση του θα δείχνει το Δημοκρατικό ήθος του.
